با مطالعه آثار تمدن های مختلف، ظاهراً چنین به نظر می رسد که حجاب زنان از عادات قدیمه تمدن های بشری بوده است. البته در قبایل وحشی و غیر متمدن حجاب و حتی پوشش بدن زنان وجود نداشته است، لکن در اقوام متمدن روی حس خودخواهی، زنان محترم صورت خود را می پوشاندند.

اغلب مولفین یونانی از حجاب صحبت کرده اند از جمله بین لوب دختر اولیس پادشاه یونانی را نوشته اند که حجاب داشت. زن های شهر تب، حجاب خاصی داشتند که مقابل دو چشم سوراخی داشته برای اینکه چشمها بتوانند ببینند (نظیر روبند سابق).دختران اسپارتی نیز پس از ازدواج، حجاب می گرفتند.

در کیش آریایی زنان محترم محجوب بوده اند.زنان محترم ایرانی برای حفظ حیثیت طبقه ممتاز و ایجاد حدودی که آنها را از زنان عادی و طبقه چهارم امتیاز دهد، صورت خود را پوشانده و گیسوان خود را دراز نگه می داشتند. زنان عادی ظاهراً گیسوان بلند نداشتند و شاید علت این بود که چون اغلب زنان طبقه نازله بایستی کار می کردند درازی گیسوان مانع آزادی آنان می شد.¹

زنان ایرانی قبل از اسلام که عموماً پیرو آیین زرتشت بودند با پوشش کامل در محل های عمومی رفت و آمد می کردند.حتی گفته اند که خشایار شاه ، پادشاه بزرگ هخامنشی از همسرش خواست که در جشن ازدواج بدون پوشش حضور یابد اما آن زن عفاف خود را بر ملکه ایران بودن ترجیح داد و این دستور را نپذیرفت. خشایار شاه نیز او را از دربار خود بیرون کرد.²

زنان ایرانی در دوره های مختلف از مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان دارای پوشش بوده اند.

در زمان ماد، با جامه ای دو تکه خود را می پوشانیدند.³ از قطعه فرش به دست آمده از دوره هخامنشی برمی آید که زنان آن عهد پارچه شنل مانندی روی سر می انداخته اند که حالتی شبیه به چادر داشته است.⁴

در عهد اشکانیان، زنان قبایی تا زانو بر تن می کردند که با شنلی بر سر افکنده می شد و نیز نقابی داشتند که معمولا به پس سر می آویختند.⁵زنان عهد ساسانی گاهی چادری پرچین به سر می کردند که تا وسط ساق پا می رسیده است. نقوشی که از بانوان ساسانی در بشقابهای نقره ساخته شده می نماید که هر یک از بانوان چادری به خود پیچیده اند.⁶

پی نوشت ها:

 1- صدر،حسن، حقوق زن در اسلام و اروپا، ص42، چاپ سوم، انتشارات سازمان کتابهای جیبی، خرداد48

2- اعتصامی، محمد مهدی، دین و زندگی، چاپ سوم،  1385

3- حجازی، بنفشه، زن به ظن تاریخ، ص71

4- همان،ص115 

5- همان،ص141

6- همان،ص198

پژوهش:خدیجه ابول اولا